(nie odkrywamy Ameryki, ale może komuś się przyda)
POMYŚL, CO IM POWIESZ
- 15 minut to idealny czas, aby zaprezentować jeden konkretny temat. Chodzi o ideę czy myśl, z jaką Twoi słuchacze wyjdą. Najlepiej przedstawić ją w formie jednego zdania mającego pozostać w ich pamięci. Pomiń treści, które nie mają wiele wspólnego z ideą i które nie budują jej w umysłach odbiorców. Jeśli dane przykłady nie wnoszą nic nowego, zignoruj je – pamiętaj, że czasami mniej znaczy więcej!
- Spraw, by Twoje wystąpienie było uporządkowane i proste w odbiorze, a więc miało bardzo krótki i rzeczowy wstęp, ciekawą i merytoryczną część zasadniczą oraz mocną puentę. Tobie będzie łatwiej zapamiętać zagadnienie, a odbiorcom – przyswoić. Co ważne, 15-minutowa wypowiedź nie potrzebuje streszczenia ani przywołania kolejnych punktów. Można ją podsumować w jednym zdaniu – najlepiej tym, z którym słuchacze powinni zostać na koniec.
- Nie pisz treści wystąpienia i nie czytaj z kartki. Zapisz raczej kilka najważniejszych kwestii. Wyznacz kamienie milowe – momenty wypowiedzi, które powinny zaczynać się w określonym czasie. Będziesz wtedy wiedzieć, ile czasu jeszcze potrzebujesz i czy musisz coś skrócić.
- Nasz mózg łatwiej zapamiętuje historie i obrazy niż słowa, fakty czy liczby. Swoje przemówienie ilustruj przykładami. Anegdoty, sytuacje z życia, nawet wpadki są prostsze do przyswojenia i do opowiedzenia. Nie wymagają długiego przemyślenia, można opowiedzieć je z głowy, mają fabułę i bez trudu przekazują określone emocje. Brzmi lepiej niż suche fakty, prawda? I również lepiej zapada w pamięć.
- Ale też nie przesadź w drugą stronę. Nie zbaczaj z tematu. Dygresje mogą sprawić, że nie zmieścisz się w wyznaczonym czasie, a wtedy Twoja wypowiedź zostanie brutalnie przerwana przez bezlitosnych moderatorów.
- Zadbaj o czasowy margines bezpieczeństwa. Podczas planowania wystąpienia weź pod uwagę długość czasu o 20% krótszą niż przewidziana. To przydatne, szczególnie jeśli nie wszystko pójdzie po Twojej myśli. Zagospodaruj 12 minut zamiast 15, wtedy na pewno łatwiej będzie utrzymać się w wyznaczonym czasie.
POMYŚL, JAK IM POWIESZ
- Mów powoli, głośno i wyraźnie. Rób pauzy, pracuj intonacją głosu. Jeśli korzystasz z mikrofonu, upewnij się, że trzymasz go odpowiednio i dobrze Cię słychać.
- Zostaw dla siebie komentarze na temat samego prezentowania. „Mam nadzieję, że się wyrobimy”, „Gdybym miał dwie minuty więcej, powiedziałbym jeszcze o…” – takie zdania nie wnoszą nic do wypowiedzi, a zabierają Twój cenny czas i wytrącają Cię z tematu. Nie mów, co za chwilę pokażesz; po prostu to pokaż. Ogranicz powtarzanie treści zawartych w prezentacji multimedialnej.
- Jeśli się zatniesz, zrób pauzę albo powtórz ostatnie zdanie. Łatwiej Ci będzie odzyskać właściwy tok wypowiedzi.
- Panuj nad sylwetką. Skrzyżowane ręce, garbienie się, bawienie się rękami – te rzeczy są bardzo widoczne, kiedy znajdujesz się przed widownią. Miej świadomość, że Twoja nerwowość może udzielić się innym. Nie bujaj się z nogi na nogę, nie trzymaj rąk w kieszeniach. Ale też nie pozuj sztywno jak przedszkolak na konkursie recytatorskim. Postaraj się zrelaksować i otwórz się na widzów, a o wiele chętniej wysłuchają, co masz do powiedzenia. Wyprostuj się, stań pewnie na obu nogach. To dodatkowo sprawi, że głos będzie wydobywał się lepiej.
- Przed rozpoczęciem mówienia weź kilka głębokich wdechów, by dotlenić mózg, który zacznie pracować sprawniej. Możesz także rozgrzać jamę ustną i wargi dla lepszej wymowy. Skup się zwłaszcza na trudnych słowach, jeśli takie pojawiają się w prezentacji. Nie zaszkodzi powtórzyć je kilka razy przed samym wystąpieniem.
- Przećwicz wcześniej to, co będziesz mówić. Pod prysznicem, przed rodziną, we własnej głowie (nie polecamy próbowania przed lustrem – to zbyt rozprasza; już lepiej będzie się nagrać i obejrzeć na chłodno). Dzięki temu wyeliminujesz niepotrzebne przerywniki typu „ummm”, „hmmm”, jak również inne niesprecyzowane dźwięki.
POMYŚL, CZY IM POKAŻESZ
- Prezentacja multimedialna ma stanowić ilustrację Twojej wypowiedzi, a nie ją zastąpić. Służy sprawieniu, by treści stały się przyjemniejsze w odbiorze i bardziej zapadały w pamięć. Każdy slajd musi być przemyślany i znaleźć się tam w określonym celu. Jeśli nie masz pewności, czy jest potrzebny, najlepiej go usuń.
- Prezentacja nie powinna odwracać uwagi od Ciebie i tego, co mówisz. Ma zawierać hasła, zdjęcia, obrazki, proste wykresy. Słuchacz może zawiesić na nich oko, jednak wciąż Cię słuchając. Kiedy na slajdzie pojawia się ściana tekstu, uczestnicy skupiają się na niej, nie na mówcy.
- Zwróć uwagę na czytelność tekstu – niebieskie litery na fioletowym tle nie będą wyglądać dobrze. Zastosuj prosty font, koniecznie z polskimi znakami. I pamiętaj: cały świat wie, że Comic Sans nie jest trafnym wyborem.
- Nie czytaj ze slajdów! W ten sposób tracisz tylko czas. Po cichu czyta się szybciej niż na głos, więc uczestnicy dotrą do końca przed Tobą i będą się niepotrzebnie nudzić.
- Pamiętaj, że dobre wystąpienie wcale nie musi zawierać prezentacji multimedialnej. Bez dodatkowych, zbędnych bodźców łatwiej skupisz uwagę słuchaczy na sobie i na tym, co chcesz powiedzieć. Ty z kolei nie będziesz się rozpraszać zmienianiem slajdów.
- Przy tworzeniu prezentacji pamiętaj o tym, aby wykorzystane przez Ciebie grafiki i zdjęcia nie naruszały niczyich praw autorskich oraz wykorzystania wizerunku.
Kaja Skorzyńska, Marcin Słowikowski
Źródła:
7 things to do when you have to give a short speech
How to give a great speech
